Antroposofie is geen religie – en toch ziet Rudolf Steiner in het christendom een fundamentele werkelijkheid. Voor de duidelijkheid: Steiner doelde hiermee niet op het kerkelijke christendom, maar op het kosmische. Zeer kort gezegd: In Jezus van Nazareth heeft zich destijds een goddelijk, kosmisch wezen belichaamd en ten slotte opgeofferd, om de mensheid een weg tot innerlijke vernieuwing te wijzen.

Vermeldenswaard is dat Rudolf Steiner nooit een ‘gelovig mens’ was in de gewone zin van het woord. Als jongeman was zijn lijfspreuk: ‘Op de plaats van God de vrije mens!’ In zijn autobiografie Mijn levensweg schetst hij de weg die hem ten slotte tot het meebeleven van Christus’ daad op Golgotha bracht. De ware missie van het christendom wordt volgens Steiner nog onvoldoende begrepen en zal pas in de toekomst haar volle kracht ontwikkelen.

Speciale aanraders over het thema ‘christendom’ zijn de volgende boeken:

• De christelijke inwijding en de mysteriën van de oudheid

In dit boek plaatst Steiner leven, dood en opstanding van Christus in het kader van de zogenoemde oude ‘mysteriën’, die tegelijkertijd door Christus’ daad radicaal vernieuwd werden.

• Wegen naar Christus

Op twee bijzondere thema’s gaat dit boek nader in, namelijk op de opstanding en de wederkomst van Christus.

• Het esoterische christendom

In deze voordrachten bespreekt Steiner de verborgen (esoterische) kant van het christendom. Hoe verhoudt het wezen van Christus zich tot degenen die in Oosterse religies worden aanbeden, zoals Boeddha en de bodhisattva’s? Ook de westerse stroming van de Rozenkruisers wordt belicht.

• Inzicht in het mysterie van Golgotha

Steiner geeft in deze voordrachten een indringende schets van de wereldse ontwikkeling van het christendom, die deels zeer tragisch is. Hij eindigt met de vraag hoe de oorspronkelijke geest van het christendom herwonnen kan worden.

Op deze vraag gaan vier bundels met voordrachten over de evangeliën nader in. Hierin bespreekt Steiner niet alleen kernthema’s van de evangeliën, maar toont hij ook de diepe verbindingen van deze teksten met de hele evolutie van de mensheid. De vier bundels zijn onderling even verschillend als de evangeliën zelf. Alle vier hebben de ondertitel ‘Esoterische achtergronden’. 

• Het evangelie naar Mattheüs
• Het evangelie naar Marcus
• Het evangelie naar Lucas
• Het evangelie naar Johannes

In deze voordrachten sprak Steiner voor het eerst over het raadsel van de twee ‘kinderen Jezus’, dat schuil gaat achter de verschillen tussen het Lucas- en het Mattheüs-evangelie. Steiner schildert hier de innige band van de mensheidsleraren Boeddha en Zarathoestra met het Christuswezen. Daarbij gaat hij diep in op de boeddhistische leer van liefde en medelijden en bespreekt hij het verband van de leer van reïncarnatie en karma met het christendom.

Bijzondere inspiratie voor de vernieuwing van het christendom bieden de volgende drie boeken.

• Jaarfeesten

Hierin komen niet alleen de bekende feesten Kerstmis, Pasen en Pinksteren aan bod, maar ook de minder bekende feesten van Sint-Jan en Michaël. Steiner biedt een verrassende kijk op deze markeringspunten in het jaar, en laat het spirituele karakter ervan sterk naar voren treden.

• De kringloop van het jaar

Dit boek maakt verrassend duidelijk hoe de traditionele christelijke feesten hun voorlopers hadden in de oude ‘heidense’ feesten, die vanuit een werkelijk inzicht in aarde en kosmos werden gevierd. (Met afbeeldingen in kleur)

• Apocalypse en priesterschap

Steiner bespreekt in deze voordrachten de Openbaring van Johannes, het laatste boek van het Nieuwe Testament. De beelden van dit boek zijn meerduidig, maar spreken in de kern toch een duidelijke taal: ze doen een indringende oproep aan de mens om zijn doen en laten te plaatsen in het toekomstperspectief van de onvermijdelijke ‘crisis’. (in herdruk)

Nota bene: Steiner heeft ook een reeks voordrachten nagelaten over het scheppingsverhaal van het Oude Testament. Deze uitgave, Het Bijbelse scheppingsverhaal, is opgenomen in de rubriek Evolutie.